Οι Επιβάτες Πλοίου, «Εν Ώρα Κινδύνου»
Το επιβατηγό πλοίο είναι ένα από τα πιο ασφαλέστερα μέσα μεταφοράς. Ακόμη και αν του συμβεί κάποιο ατύχημα λόγω ανωτέρας βίας, υπάρχουν ελπίδες να διασωθούν οι επιβάτες και το πλήρωμα του. Εκτός εάν τους τύχει κάποιο «άτυχο πλοίο», όπως το «Norman Atlantic», στο οποίο ξέσπασε φωτιά εν πλω από Ηγουμενίτσα προς Ιταλία στις 18/12/2014 υπό δυσμενέστατες καιρικές συνθήκες με αρκετά θύματα και αγνοούμενους! Οι θαλάσσιοι κίνδυνοι είναι πολλοί και δύσκολοι, αλλά μπορούν να προβλεφθούν και αντιμετωπισθούν με επιτυχία από τον πλοίαρχο, τους αξιωματικούς και το πλήρωμα, οι οποίοι οφείλουν να είναι εκπαιδευμένοι και ευσυνείδητοι. Ο κύριος και αποκλειστικός σκοπός τους (πρέπει να) είναι η διάσωση των επιβαινόντων και του πλοίου, ενέργεια, που δεν είδαμε στην συγκεκριμένη περίπτωση να εκτελείται με επιτυχία. Το πλοίο, τελικά, ρυμουλκήθηκε και έφθασε στο λιμάνι του Brindisi, όπου σβήστηκε τελείως η πυρκαγιά. Στην συνέχεια, οι Αρχές θα αναλάβουν το έργο της εξακρίβωσης των αιτίων της και την καταμέτρηση των θυμάτων και των αγνοουμένων. Οι δε ασφαλιστές και οι νηογνώμονες θα αποφασίσουν για την καταδίκη του σε ολική απώλεια ή επισκευή των ζημιών του και την καταβολή των αποζημιώσεων σύμφωνα με τους νόμους.
Χαρακτηρίσαμε «άτυχο» το εν λόγω πλοίο, διότι, όπως φάνηκε, δεν ευτύχησε να έχει πλοίαρχο, αξιωματικούς και πλήρωμα, εκπαιδευμένους και ευσυνείδητους, για να το προστατεύσουν, προλαβαίνοντας και αντιμετωπίζοντας εγκαίρως και επιτυχώς την πυρκαγιά. Κατά συνέπεια, αποδείχτηκαν άτυχοι και οι επιβάτες, στους οποίους έλαχε ο κλήρος να ταξιδεύσουν μ’ αυτό. Ωστόσο, δεν είναι όλοι οι ναυτικοί ίδιοι. Κατά κανόνα, είναι ευσυνείδητοι επαγγελματίες, οι οποίοι αγαπούν το επάγγελμά τους, το πλοίο που υπηρετούν και την θάλασσα, την οποία εκτιμούν ιδιαίτερα, και την σέβονται. Ενδιαφέρονται για τους επιβάτες, τους εξυπηρετούν και τους βοηθούν με αυτοθυσία σε ώρα κινδύνου. Για να μη πολυλογούμε, θα υποθέσουμε ότι οι φίλοι «Επιβάτες της Αίγινας» ταξίδευαν με το ίδιο πλοίο, από την Ηγουμενίτσα στην Ιταλία, αλλά με ναυτικούς, όπως τους περιγράψαμε. Θα δώσουμε τον λόγο στον πλοίαρχο, για να περιγράψει το συγκεκριμένο ταξίδι, επειδή το σχεδίασε ο ίδιος. Επί πλέον διότι: 1) Είναι απόλυτα υπεύθυνος για την διακυβέρνηση και ασφάλεια του πλοίου του και των επιβαινόντων και 2) Ασκεί πειθαρχική εξουσία επί παντός επιβαίνοντος. Κατά συνέπεια, οι επιβάτες οφείλουν να πειθαρχούν στους κανόνες του πλοίου και στις διαταγές του Πλοιάρχου.
Για τον πλοίαρχο το εν λόγω ταξίδι ήταν ρουτίνας, γιατί το πλοίο εξυπηρετούσε τακτικά την Γραμμή Ελλάδας – Ιταλίας ανεξάρτητα με την σημαία που φέρει, τους ναυλωτές ή τους πλοιοκτήτες του. Έχει κάνει το σχέδιο του ταξιδιού του, υπολογίζοντας τους καιρούς και τους ενδεχόμενους κινδύνους, που θα αντιμετωπίσει. Έχει δώσει τις κατάλληλες οδηγίες στον Ύπαρχο του, ώστε το βαπόρι να είναι έτοιμο και ασφαλές καθ’ όλα, για να αντιμετωπίσει οποιονδήποτε κίνδυνο μπορούσε να προκύψει εν πλω. Επί πλέον έγινε και επισταμένη έρευνα για λαθρεπιβάτες πριν την αναχώρηση. Μετά την αναχώρηση έγιναν οι απαραίτητες ανακοινώσεις προς τους επιβάτες, ενημέρωση για τις θέσεις τους στην περίπτωση εγκατάλειψης πλοίου και η προβολή του σχετικού βίντεο του γυμνάσιου, με επίδειξη χρήσης των ατομικών σωσιβίων και όλων των σωστικών μέσων (σωσίβιες βάρκες, πνευστές σχεδίες κ.λ.π.). Οι βάρδιες των Αξιωματικών και ναυτών Γέφυρας, όπως και αυτών που εκτελούν περιοδικές επιθεωρήσεις στα γκαράζ για λόγους ασφάλειας, εκτελούνται κανονικά. Γενικά, έχει δοθεί η εντύπωση στους επιβάτες ότι υπάρχει στο βαπόρι ένα οργανωμένο πλήρωμα, που φροντίζει να τους παρασχεθεί ένα ευχάριστο και ασφαλές ταξίδι μέχρι την Ιταλία και μπορούν να κοιμηθούν ήσυχοι.
Ωστόσο, κατά την διάρκεια της νύκτας και πολύ πριν ενημερωθούν τα μέσα ενημέρωσης για το έκτακτο συμβάν, εντοπίστηκε καπνός σε κάποιο γκαράζ του πλοίου από το σχετικό σύστημα στην γέφυρα. Ο Αξιωματικός φυλακής έδωσε εντολή στην βάρδια να πάει να επαληθεύσει το γεγονός και ειδοποίησε αμέσως τον Πλοίαρχο. Η πυρκαγιά επαληθεύθηκε και ο πλοίαρχος μόλις πήγε στην γέφυρα έδωσε εντολή να ειδοποιηθεί αμέσως ο Α’ Μηχανικός, ο Ύπαρχος και όλοι οι Αξιωματικοί και το πλήρωμα να κληθούν τα αγήματα πυρκαγιάς, σύμφωνα με τους αντίστοιχους πίνακες διαίρεσης του πληρώματος. Μόλις πήρε την πρώτη αναφορά από τον Α’ Μηχανικό ότι η πυρκαγιά εκδηλώθηκε, δίνει εντολή να ενεργήσει τα δέοντα για την κατάσβεση. Συγχρόνως δίνει εντολή στον Ύπαρχο να κτυπήσει «Γενικό Συναγερμό». Μετά το πέρας του σήματος ανακοινώνει ο ίδιος την αιτία σήμανσης του συναγερμού και δίνει εντολή, κατ’ αρχή, να συγκεντρωθούν όλοι οι επιβάτες στο μεγαλύτερο σαλόνι του πλοίου κάτω και κοντά στην γέφυρα. Στην συνέχεια δίνει εντολή στον Α΄ Μηχανικό να είναι οι μηχανές σε ετοιμότητα για κινήσεις και τον πληροφορεί ότι αλλάζουν πορεία προς το πλησιέστερο αγκυροβόλιο καταφυγής, κατά προτίμηση κοντά στο λιμάνι της Κέρκυρας.
Ο πλοίαρχος πήρε αυτήν την απόφαση, διότι στην πορεία του υπήρχε βαρομετρικό χαμηλό με πορεία ανατολική και οι καιρικές συνθήκες νοτίων ανέμων θα χειροτέρευαν όσο πλησίαζε προς το κέντρο του. Ήταν, επομένως εξαιρετικά επείγον να φουντάρει το γρηγορότερο δυνατό, για να κρατιέται το βαπόρι πάνω στον αέρα, και να αποφύγει την ενδεχόμενη εξάπλωση της φωτιάς σε άλλα διαμερίσματα του βαποριού. Εάν, παρ’ όλα αυτά η φωτιά εξαπλωνόταν θα εξέπεμπε το SOS, θα κατέβαζε τις βάρκες και τις σχεδίες στην θάλασσα και όταν έκρινε ότι η φωτιά δεν μπορούσε να σβηστεί με τα μέσα του πλοίου, θα διέταζε «Εγκατάλειψη». Εντωμεταξύ, θα είχε ξημερώσει, η βοήθεια θα είχε καταφθάσει από τη στεριά και από τα παραπλέοντα πλοία, και, γενικά, η επιχείρηση διάσωσης θα γινόταν με τις μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας, ίσως και χωρίς καθόλου θύματα. Δυστυχώς, η ιστορία δεν εξελίχθηκε έτσι, ενώ θα μπορούσε. Καλό είναι να το θυμούνται αυτό οι φίλοι επιβάτες και ποτέ να μην τους πιάνει ο πανικός.
Αίγινα 19 Ιανουαρίου 2015
Φίλιππος Χατζηπέρης
πρόεδρος Σ.Ε.Α.Σ.Α
Πλοίαρχος Ε.Ν., έφεδρος
